Articles by सागर अ. कांबळे

सागर अ. कांबळे गेल्याच वर्षी केंद्राने मराठीला अभिजात भाषेचा दर्जा दिला. आणि आता लगोलग हिंदीसक्तीचा प्रयत्न करून हे दाखवून दिले की ती एक वरवरची विधानसभा निवडणुकापुरती राजकीय चाल होती, त्यात भाषेवरचं प्रेम न्हवतं. हिंदी जेमतेम बाराशे वर्ष जुनी भाषा आहे आणि ती अभिजात भाषा नाही. मराठी दोन-अडीच हजार वर्ष जुनी […]

सागर अ. कांबळे दलित बहुजन समाजाची दु:स्थिती ब्राह्मणी, सरंजामी व्यवस्थेतून निर्माण झालेली आहे. आपल्या स्थितीकडे बघण्याची दृष्टीसुद्धा बऱ्याचवेळा याच व्यवस्थेतून निर्माण होते. आणि एवढ्यावरच ही गोष्ट थांबत नाही. आपल्या प्रतिकाराची पद्धत, भाषा, प्रतीकाराशी जोडलेल्या संकल्पना यांनासुद्धा ब्राह्मणी सत्तेशी जोडलेली सांस्कृतिक व्यवस्था नियंत्रित करायला लागते. तिचं नियंत्रण वाढतं आणि आपण भोवऱ्यात […]

सागर अ. कांबळे कथा-गोष्ट सगळ्यांकडे असते. लोककथा, संस्कृती म्हणून हे खरं आहे, पण हे तितकंच रोजच्या जगण्याच्या अनुभवाशी संबंधित आहे. जीवनाची ओळख ही व्यक्तिगत अनुभवातूनच होत असते. या सर्वंकष अर्थाने गोष्ट- कहाणी सर्वांपाशी असतेच. आशयाचा श्रम हा कथासंग्रह प्रकाशित करण्याच्या आणि कथा स्पर्धा नियोजनाच्या मागेही एक विशिष्ट भूमिका आहे. मराठी […]

सागर अ. कांबळे बहुजन चळवळीतील कार्यकर्त्यांनी ब्राह्मणीजम कसा वेगवेगळे मार्ग अवलंबून आपल्याला चकवा देतो ते समजून घेतलं पाहिजे. आपल्याला गोंधळात टाकणं, रिऍक्शन द्यायला भाग पाडणं हा त्यांचा खेळच आहे. स्त्रियांच्या प्रश्नांवरील चर्चेत असं तंत्र त्यांच्याकडून जास्तच वापरलं जातं. ते क्षेत्र त्यांच्या रणनीतीसाठी सहज सुलभ आहे. “एका गावात गरीब ब्राह्मण..” या […]

सागर अ. कांबळे आपली पहिली भेट आठवत नाहीतू घरातच भेटलास मात्रकळायला लागत असतानातू ‘आमचा’ आहेस हे कळत गेलंमग तू गाण्यांत जयंत्यांत भेटत राहिलास अधूनमधूनआपण एवढे ओळखीचे न्हवतो तेव्हा एके दिवशी अचानक तू राष्ट्रगीतात भेटलासभारत भाग्यविधातातील सूर,तिरंग्याच्या अशोकचक्रात भेटलासबोधिसत्व प्रियदर्शी राजा कपाटंच्या कपाटं, सेक्शन्स भरूनतुला कित्तेक खंडांतून ओसांडून वाहताना पाह्यले मग […]

सागर अ. कांबळे तुम्हाला ताकद आणि सत्ता जर जातीमुळे मिळत असेल तर आम्ही जातीचे नाव घेऊन का न बोलावं? ब्राह्मण असल्यामुळे मिळणारी अकॅडमिक मधली सत्ता तुम्हाला सांस्कृतिक वर्चस्व मिळवून देते. तुम्हाला पाहिजे तशी भेसळ ज्ञानाच्या माहितीच्या साहित्याच्या नावाखाली करून देते. निओलिबरल भांडवलशाहीला जात नाही का ब्राह्मण बनिया आगरवाल गुप्ता पारशी […]

सागर अ. कांबळे भारताचा इतिहास, त्यातही आधुनिक भारताचा इतिहास म्हटलं की काय आठवतं? ब्रिटिशांनी भारत कसा काबीज केला… ब्रिटिशांच्या जुलमी राजवटी विरोधात लढा देवून भारताने कसे स्वातंत्र्य मिळवले. लोकस्मृतीमध्ये दोन गोष्टी साठवल्या गेल्या. लोकस्मृतीपेक्षा शिक्षण- सांस्कृतिक धोरणातून राज्याने (सत्ताधारी वर्गाने) लोकांची घडवलेली सार्वजनिक स्मृती असेही म्हणता येईल. त्या दोन गोष्टी […]