बुद्धाचा ‘ कार्यकारणभाव सिद्धांत’

आदिती रमेश गांजापूरकर जगातील प्रथम वैज्ञानिक तथागत गौतम बुध्द. बुद्धाने जगात वस्तुनिष्ठ आधारावर विचार मांडण्याची शिकवण दिली.त्यांनी एक नव्हे अनेक महत्वपूर्ण शाश्वत सिद्धांत मांडलेत.त्यांच्या अनेक सिद्धांत पैकी कार्यकारणभाव हा सिद्धांत विशेष महत्त्वाचा आहे.या सिद्धांत नुसार कोणतीही गोष्ट आपोआप निर्माण होत नाही.प्रत्येक गोष्टी ला समूळ कोणतेतरी कारण असते.बुद्धाचा कार्यकारणभाव हा सिद्धांत […]

दलित-बहुजन queer, मोठी शहर आणि आपलेपण

श्रावणी बोलगे मोठ्या शहरांमध्ये माणूस म्हणून व्यक्त होण्यास, स्वतःच अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य जपण्यास वाव मिळतो. पण हा विचार करताना हे स्वातंत्र्य कोणाच्या वाटेला येत हा प्रश्नही तितकाच महत्वाचा आहे . लहान शहरातून, मोठ्या शहरांमध्ये अनेक कारणांसाठी स्थलांतर करणाऱ्यांना शहरांचा आवाढव्यपणा आणि झगमगता आवक करूच शकते . ह्यात जर तुम्ही queer असाल […]

झुंड- मानवी अस्तित्वाची लढाई

जे.एस. विनय नागराज मंजुळे परत आले आहेत आणि यावेळी ते 4 मार्च 2022 रोजी प्रदर्शित झालेल्या झुंड या त्यांच्या पहिल्या हिंदी चित्रपटाद्वारे धैर्याच्या अज्ञात कथा सांगत आहेत. नागराज अत्यंत संवेदनशील पद्धतीने लोकांचे चित्रण करण्यासाठी ओळखले जातात आणि त्यांच्या चित्रपटांमध्ये उच्च दर्जाचे सिनेमॅटोग्राफी, संगीत असते. यावेळी ही कथा नागपुरातील एका झोपडपट्टीतील […]

आंबेडकरी गीतांचे स्वरांकित विद्यापीठ प्रतापसिंगदादा बोदडे

June 10, 2022 pradnya 0

महाराष्ट्रातील सामाजिक परिवर्तनामध्ये आंबेडकरी चळवळीचे अग्रस्थान आहे.कारण डॉ बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचाराने प्रेरणा घेऊन अतिशय निष्ठेने आणि कुठलाही लवाजमा न घेता जगभर आंबेडकरी चळवळीचे वैचारिक वारस निर्माण झाले आहेत.या सम्यक क्रांतीमध्ये आंबेडकरी गायक गीतकार आणि संगीतकरांचे अमूल्य योगदान आहे.अल्पशिक्षित समाजाची सांस्कृतिक भूक मिटवून त्यांच्या मस्तकात आंबेडकरी विचारधारेचा प्रवाह त्यांनी निर्माण […]

देश अमृत महोत्सवात व्यस्त, मेळघाट पाणीटंचाईने त्रस्त

राम वाडीभष्मे देश अमृत महोत्सवात व्यस्त, मेळघाट पाणीटंचाईने त्रस्त तब्बल दोनशेहून आधिक गावानध्ये तीव्र पाणीटंचाई अमरावती जिल्ह्यातील मेळघाट हा मध्य भारताच्या दक्षिण सातपुडा पर्वत रागांमध्ये वसलेला प्रदेश आहे. सर्विकडे डोंगराळ हिरवेगार, जैवविविधतेने नटून थटून, आदिवासी बहुल समाज जीवन व आदिवासी संस्कृती असलेला, तो एक भाग आहे. सोबतच विदर्भातील नंदनवन म्हणून […]

दलित पँथरने आम्हाला काय दिले ?

विश्वदिप दिलीपराव करंजीकर ‘आपण’ म्हणजे नेमके कोण ? आपण राहत असलेल्या भौगोलिक प्रदेशामध्ये 19 व्या शतकात एक मोठी क्रांती उदयास आली. जिचे नाव ‘भारताचा स्वातंत्र्यलढा’ असे ठेवण्यात आले. आपण राहत असलेल्या भौगोलिक प्रदेशात ‘ग्रेट ब्रिटन’ किंवा ‘इंग्लंड’ या देशातून आलेल्या व्यापा-यांनी ‘आपल्याला’ गुलाम बनविले असे म्हटले गेले. ‘आपण’ म्हणजे नेमके […]

रमाई ते माई एक संघर्षयात्रा

ॲड प्रज्ञेश चैतन्य सोनावणे दिनांक २७ मे २०२२ रोजी त्यागमुर्ती रमाई यांचा ८७ वा स्मृती दिन झाला. आज दिनांक २९ मे २०२२ रोजी डॉ. माईसाहेब आंबेडकर यांचा १९ वा स्मृती दिन आहे.हा एक योगायोग आहे की दोन्ही मातेचा स्मृती दिन एकाच महिन्यात एक दिवसा आड आलेले आहे. रमाई आणि डॉ. […]

प्रिय बुद्धा!

आदिती रमेश गांजापूरकर प्रिय बुद्धा! विद्रोही परिवर्तनाच्या दिशेने लेण्यात कोरलेला तू आजही सम्यक वाणीतून बोलका भासतोस शाश्वत सत्याचा सिद्धांत ठामपणे मांडत! तुझ्या नयनातलं चिरस्थिरस्मित अवघ्या मानवजातीलायुगानयुग पडलेल्या प्रश्नांची उत्तरं सामावून घेतय तत्परतेने! निसर्गाने तुझ्या हृदयात भरलेलाप्रज्ञेचा वाहता झरा कायमचिरंतन सत्य अबाधीतपणे मानवापुढे अनावृत करतो! तुझ्या अथांग संवेदनाचा परीघप्राणीमात्राची वेदना खोलवरजाणतो […]

ब्राह्मण-सवर्णांचा तथाकथित फॅसिझम विरुद्ध लढा : एक ढोंग

गुणवंत सरपाते किती पुरोगामी म्हणवणाऱ्या ब्राह्मण-सवर्णांनी आपल्या स्वतःच्या गल्लीत, कॉलनीत, सोसायटीत बाबासाहेबांचं एनहायलेशन ऑफ कास्ट्स, फिलॉसॉफी ऑफ हिंदूंइझम, मुक्ती कोण पथे अथवा फुल्यांचं ब्राह्मणांचे कसब अथवा पेरियारांच्या वगैरे अँटी-कास्ट साहित्याचं सामूहिक वाचन आणी चिंतन अथवा तसलं काही कार्यक्रम घडवून आणलायं? आपली संस्कृती, आपले जातवर्गीय हितसंबंध, सामाजिक भांडवल, संसाधनांवरचा ताबा, सिनेमापासून […]

आभाळा एवढा माणूस; छत्रपती शाहू महाराज!

ॲड प्रज्ञेश चैतन्य सोनावणे ०६ मे २०२२ रोजी राजातील माणूस आणि माणसातील राजा लोकराजा राजर्षी छत्रपती शाहू महाराज यांचा १०० वा स्मृती शताब्दी वर्षे आहे त्यानिमित्ताने त्यांच्या ऐतिहासिक कार्याकडे पाहताना. भारतातील ६६४ संस्थांनापैकी केवळ बोटावर मोजता येणारी काही संस्थाने होती ज्यांनी ऐषआरामाचे जीवन जगण्यापेक्षा, भौतिक सुखाचा उपभोग घेण्यापेक्षा, आपल्या सत्तेचा […]