इतिहासाची दिवाळखोरी – काल्पनिक चाणक्य

अतुल मुरलीधर भोसेकर शालेय किंवा विद्यापीठीय स्तरावर अनेक वेळा आपण वाचले असेल की धनानंद राजाने केलेल्या अपमानाचा बदला म्हणून चाणक्य नावाच्या ब्राह्मणाने चंद्रगुप्त मोरियाला योग्य ते शिक्षण देऊन, त्याला राज्य स्थापन करून दिले. म्हणजेच चाणक्य हा चंद्रगुप्त मोरियाचा गुरू होता!पुढे असेही लिहिले आहे की चाणक्यामुळे मोरियांची सत्ता वाढली आणि चंद्रगुप्त […]

बा भिमा तुझी प्रतिमा टिपताना…

आदिती रमेश गांजापूरकर बा भिमातुझी प्रतिमा टिपतानास्वाभिमानालाही देखील हेवा वाटावा, असे तुझे अविभक्त करणारे वारेमाप समतेची आकाशगंगा नांदवितात. क्रांतीच्या महानायका अस्पृश्यतेच्या वावटळीत जन्म घेतलास,तुझ्या बुद्धितेजापुढे आत्महत्या करावी लागली मनुला. स्वाभिमान डीवचलेल्या, आत्मशक्ती पिचलेल्या माणसांच्या वस्तीकडे काळाला झपाटून ओढणारा महासूर्य होतास. अस्तित्वाची स्फुर्ती पूर्णत्वाला नेऊन, ठिणगी ची मशाल पेटवणारा अग्णीलोळ होतास.स्त्रीमुक्तीच्या […]

खाजगीकरणाचे षडयंत्र, वीज बिल दुरुस्ती विधेयक आणि फुले आंबेडकरी कामगार संघटनांची भूमिका

एन. बी. जारोंडे कर्मचाऱ्यांचे मनोबल खच्ची करून खाजगीकरणाला अनुकूल वातावरण तयार करण्याची एक सुनियोजित खेळी : वीज कर्मचाऱ्यांनी सावध होण्याची गरज. विद्यमान केंद्र सरकार सत्तेवर आल्यापासून या सरकारने वीज कायदा – २००३ मध्ये संशोधन करून राज्यांच्या मालकीच्या वीज कंपन्यांचे पुर्णपणे खाजगीकरण करण्याचा चंग बांधला आहे. वीज कायद्यामध्ये संशोधन करण्यासाठी या […]

केवळ मुक्त व्यक्ती वाटाघाटी/करार करू शकते – नेल्सन मंडेला (भाग एक)

अपूर्व कुरूडगीकर एक आरसा झालाय कदाचित काही न लिहिता. आयुष्यातले काही प्रसंग तुम्हाला खचून टाकतील पण तुम्हाला त्यातून उभा राहायच कि नाही हे सर्वस्व आपल्यावर असतं, हाती कोणते पुस्तक घ्यावं आणि ते पूर्ण करून त्यावर लिहावा असं मागच्या वर्षभरापासून वाटत होतं पण ते काही जमलं नाही. आता ठरवल पुस्तक संपवायचं […]

कलमवाली बाई

सागर अ. कांबळे कलमवाली बाई म्हणाली‘या शोषितांना बोलता येत नाही’आणि तिने कलम करायला सुरुवात केली ‘बाईच असते बाईची सखी’हे पालुपद घेऊन ती मोठी फेमस होत राह्यलीशोषितात फूट पाडायला आणि कलम बाजार मांडायलातिने चांगलाच डाव मांडला एकदा कलमवाली बाई भर रस्त्यात‘वेश्या व्यवसाय गरजेचा आहे’ म्हणालीएक फॉरेनवरून आलेली कलमवाली बाई म्हणाली‘वेश्या व्यवसाय […]

नामदेवा तू कोण होतास?

पूजा वसंत ढवळे नामदेवा महाकवी ना रे तू ?वादच नाही निर्विवाद……तुझ्या कविता एकबिभत्स सत्य…आणि तुझं प्रत्यक्षजीवनही….कौतुक आहेच रे तुझ्याविद्रोहाचंव्यवस्थेला डंख मारणाऱ्या तुझ्याभयाण अनुकुचीदार लेखनीचं सुद्धाखरंच रे नामदेवा !अप्रूप वाटायचं मलालिखाणाला ही हिम्मत लागतेहे अगदी कळून चुकलंय मलाहल्ली अलीकडेचतुला वाचता वाचता जेंव्हा, मी ‘ती’उध्वस्त झालेली मल्लिका वाचली तेंव्हा..नामदेवा खोटं नाही रे!खरं […]

नामदेवा…

सिद्धार्थ कांबळे शब्दांच्या दुनियेतशून्य फोडत जाणारातू क्रियाशील तत्ववेत्ताविवस्त्रतेच्या मूलस्रोतांचीअखंड मांडणी करणाराएका युगाचापक्षपाती भाष्यकारआणि म्हणूनअसतो आविर्भावातअगदी आनंदिकतुझ्या अभंगाच्या अर्थाला प्रकट करतानाआतमध्ये रुतवताना… आम्ही-शब्दांचे बुरुज चढतोतुझ्या तात्त्विक स्वरांचं प्रकटीकरण करतोतुझ्या ओवींच्या श्लीलतेचीविस्कटलेल्या तर्क-वितर्कातूनमोजणी करतो बांधणी करतोसफळ -निष्फळ …याउपरदेतो संदर्भ ऐतेहासिक अघोरीपणाचेपेरतो सुरुंग राजरोसरोखतो आरोपांच्या फैरीउद्ध्वस्त करतो सनातनी इमलेआणि प्रसवतो आमच्या माणूसपणाच महाकाव्यतुझ्यामार्फत… […]

क्रांतिकारी फुलनदेवी यांचे शेखर कपूरने केलेलं विकृतीकरण

राहुल पगारे आजच्या दिवशी म्हणजे १४ फेब्रुवारी १९८१ मधे बेहमैई गावात २२ उच्चवर्णीय ठाकुरांना फुलन देवी यांनी रांगेत उभे करुन गोळ्या घालत आपल्या अत्याचाराचा बदला घेतला होता. सवर्णांना अशा प्रकारे मिळालेली ही पहिली शिक्षा असावी. याच घटनेमुळे जगभर खळबळ उडाली आणि Bandit Queen हा फुलन देवी यांच्यावर शेखर कपूरने सिनेमा […]

कोरोनाच्या नावाखाली शिक्षणाची कोंडी!

आदित्य गायकवाड 2020 मध्ये लावलेल्या टाळेबंदी/लॉकडाऊन मुळे जागतिक पातळीवर अनेक समस्या निर्माण झाल्या, त्याचाच एक परिणाम शिक्षण क्षेत्रावरही झाला. त्यावेळी कोरोना विषाणू बद्दल असलेले अपूर्ण माहिती, देशात उपलब्ध नसलेले आवश्यक वैद्यकीय मनुष्यबळ अशा अनेक कारणांमुळे लावल्या गेलेल्या टाळेबंदी मुळे आपले शैक्षणिक नुकसान झाले, याचा आपल्याला दूरगामी परिणाम भोगावा लागणार आहे. […]

धर्माचा मूलभूत अधिकार : एक सांविधानिक दृष्टिकोन

ॲड. शिरीष मिलिंदराव कांबळे भारतीय संविधानाच्या तरतुदी आणि सरनामा ह्यानुसार भारत देश हा एक धर्म निरपेक्ष देश आहे.किंबहुना धर्म निरपेक्ष राज्य कारभार करणारी राज्य व्यवस्था आहे.इथे कोणत्याही धर्माला,व्यक्तीला मग ती स्त्री असो वा पुरुष अथवा दोन्ही असो व जातीला त्यांचा जन्म अनुसार कमी अधिक महत्व दिले गेलेले नाही. सर्वासाठी समान […]